1. REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİ NEDİR?

Rehberlik hizmetleri ile özel eğitim hizmetlerini planlayarak hizmetlerin koordineli bir şekilde yürütülmesini sağlayan kurumdur. Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olarak çalışan Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde sunulan hizmetler ücretsiz olup bakanlığa bağlı randevu sistemi ile çalışmaktadırlar. Rehberlik ve Araştırma Merkezlerinde Özel Eğitim Hizmetleri ve Rehberlik Psikolojik Danışma Hizmetleri olmak üzere iki bölümde çalışmalar sürdürülmektedir.

 

2. REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİNE MÜRACAATLAR NASIL YAPILMAKTADIR?

RAM'a ilk müracaatlarda okulun yazılı başvurusu (Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu) ya da velinin/vasinin sağlık raporu ile birlikte bizzat randevu başvurusu ile RAM'larda RAMDEVU sistemi üzerinden randevu verilir. 18 yaşından büyük ve zihinsel yetersizliği olmayan bireyin kendi başvurusu ile randevu verilir. 

 

3. EĞİTSEL DEĞERLENDİRME VE TANILAMA İÇİN GEREKLİ BELGELER NELERDİR?

▶Bireyin/velisinin/vasinin ya da okulun yazılı başvurusu

▶Koruyucu aile yanında kalan bireyler için yapılan başvurularda koruyucu aile belgesi

▶Okula/kuruma kayıtlı öğrenciler için ilk incelemede "Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu", yeniden incelemelerde ise "Bireysel Gelişim Raporu"

▶Destek eğitim ile ilgili müracaatlarda Engelli Sağlık Kurulu Raporu

▶Birey ve velinin T.C. Kimlik Kartı ▶Vasi tayin edilmiş ise; • Mahkeme kararı, • Vasi belgesi, • Nüfus kayıt örneği belgelerinden birisi

▶ Destek eğitim hizmeti alan bireylerin raporlarının yenilenmesi için MEBBİS üzerinden form gönderilmesi

 

4. RAM'DA YAPILACAK DEĞERLENDİRMEYE ÇOCUĞUMU BAŞKASI GETİREBİLİR Mİ?

Hayır. İlgili yönetmelik gereği değerlendirme için veli veya vasisinin mutlaka yanında olması gerekir. Aksi takdirde değerlendirme yapılamamaktadır.

 

5. EĞİTSEL DEĞERLENDİRME SÜRECİ NASILDIR?

Bireyin eğitsel değerlendirme ve tanılaması RAM'larda oluşturulan Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu tarafından nesnel, standart testler ve bireyin özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla yapılır. Tanılamada; bireyin Engelli Sağlık Kurulu Raporu ile zihinsel, fiziksel, ruhsal, sosyal gelişim özellikleri ve akademik disiplin alanlarındaki yeterlilikleri, eğitim performansı, ihtiyacı, eğitim hizmetlerinden yararlanma süresi ve Bireysel Gelişim Raporu dikkate alınır.

 

6. HANGİ REHBERLİK VE ARAŞTIRMA MERKEZİNE GİDECEĞİMİ NERDEN BİLEBİLİRİM?

Eğitsel değerlendirme ve tanılama işlemleri okula kayıtlı öğrenciler için okulun bulunduğu bölgedeki RAM tarafından, herhangi bir okula kayıtlı olmayanlar için ise ikamet adresi ya da bakım ve barınma hizmetinden yararlandığı kurumun bulunduğu bölgedeki RAM tarafından yapılır.

 

7. OKULLARDAKİ YABANCI UYRUKLU BİREYLERİN İNCELEMESİ RAM'LARDA YAPILABİLİR Mİ?

Yabancı uyruklu bireylerin RAM'a başvuru sürecinde; MEBBİS RAM müdürü kullanıcı işlemleri/yabancı uyruklu birey giriş ekranından kaydedilerek aktif hâle getirilir. Eğitsel değerlendirme süreci başlatılır. Yabancı uyruklu bireyler için RAM'larda eğitsel değerlendirme ve tanılama işlemleri yapılır .

 

8. E-OKUL SİSTEMİNDE ÖĞRENCİ İLE İLGİLİ SİSTEM UYARI VERİYORSA (RAM RAPOR SINIF KADEMESİ İLE E-OKUL SINIFI KADEMESİ FARKLIDIR.) NE YAPILMALIDIR?

Veli bilgilendirmesi yapılıp öğrencinin tekrar RAM' a yönlendirilip değerlendirilmesi sağlanır. Çünkü resmi tedbirler her kademe geçişinde yenilenmek durumundadır. Bu şekilde sistemde uyarı verilen öğrenciler bulunduğu kademede özel eğitim gerektiren birey kapsamında değerlendirilemez.

 

9. ÖĞRETMENLERİ ÇOCUĞUMUN İLKOKULA BAŞLAMAYA HAZIR OLMADIĞINI SÖYLÜYOR. BU DURUMDA NE YAPABİLİRİM?

Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerden kayıtların yapıldığı yılın eylül ayı sonu itibarıyla 69, 70 ve 71 aylık olanların velisinin yazılı talebiyle; 71 ayını tamamlamış, 79 aydan gün almamış olanların velisinin yazılı talebi ve Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu doğrultusunda ilkokula başlamaya hazır olmadığı değerlendirilen öğrencilerin okul öncesi eğitime 1 yıl daha devamları sağlanır. E-Okul Sistemi üzerinden ilkokula kaydı yapılan ve okul öncesi eğitim süresi uzatılan çocuklar il veya ilçe özel eğitim hizmetleri kurulu kararı ile okul öncesi eğitim kurumunda eğitimlerini sürdürürler.

 

10. TAM ZAMANLI KAYNAŞTIRMA EĞİTİMİ UYGULAMASI NEDİR?

Özel eğitim gerektiren bireylerin ( zihinsel, bedensel, otizm, öög, dehb, süregelen, dil ve konuşma, işitme, özel yetenekli vb.), normal gelişim gösteren akranları ile birlikte eğitim ve öğretimlerini resmî ve özel okul öncesi, ilköğretim, orta öğretim kurumlarında sürdürmeleri esasına dayanan destek eğitim hizmetlerinin sağlandığı özel eğitim uygulamalarına denir. Öğrenciler kayıtlı oldukları okulda uygulanan eğitim programını takip ederler. Öğrencilerin takip ettikleri eğitim programı temel alınarak Bireyselleştirilmiş Eğitim Programı ( BEP) hazırlanır.

 

11. BİREYSELLEŞTİRİLMİŞ EĞİTİM PLANI NEDİR?

(BEP) Özel Eğitim gerektiren birey için geliştirilen ve ailesi tarafından onaylanan bireyselleştirilmiş eğitim programı; bireyin, ailenin, öğretmenin gereksinimleri doğrultusunda hazırlanan ve hedeflenen amaçlarda verilecek destek eğitim hizmetlerini içeren özel eğitim programıdır.

 

12. DESTEK EĞİTİM ODASI NEDİR? OKULLARDA DESTEK EĞİTİM ODASI AÇMAK ZORUNLU MUDUR?

Okul öncesi, ilköğretim ve ortaöğretim kademesinde eğitim veren okullarda tam zamanlı kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitimlerini sürdüren öğrenciler için Destek Eğitim Odası açılır. Kaynaştırma/bütünleştirme yolu ile eğitim uygulamaları kapsamında yetersizliği olmayan akranları ile birlikte aynı sınıfta eğitimlerine devam eden özel eğitime ihtiyacı olan öğrenciler ile özel yetenekli öğrencilerin öğrenim gördüğü okullarda destek eğitim odası açılması zorunludur.

 

13. ALINAN EĞİTİM TEDBİRİ KARARI(KAYNAŞTIRMA, ÖZEL EĞİTİM SINIFI/OKULU) NE KADAR GEÇERLİDİR?

Öğrenciye ilişkin RAM'dan alınan karar tekrar başvuru yapılmadığı sürece eğitim kademesi süresince geçerlidir. Kademe değişikliğinde ise öğrencimizin tekrar RAM' a yönlendirilmesi gerekir. 

 

14. DESTEK EĞİTİM RAPORLARININ SÜRESİ NE KADARDIR?

Özel Öğretim Kurumları Kanunu kapsamında hizmet sunan kurumlarda destek eğitim almasına karar verilen öğrenciler için en az bir ay, en fazla bir yıllık eğitim planı hazırlanır. Süresi biten planlar ihtiyaç hâlinde yenilenebilir. 

 

15. RAM'DAN ALINAN KARARA İTİRAZ SÜRELERİ NEDİR?

Veli, eğitsel değerlendirme ve tanılama ya da yerleştirme kararlarına, kararın kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren otuz iş günü içinde itiraz edebilir. Yerleştirme kararı verilen okul yönetimi, öğrencilerin okula kayıt tarihinden itibaren en az otuz iş günü izleme süreci sonunda öğrenciyle ilgili eğitsel değerlendirme ve tanılama ya da yerleştirme kararına itiraz edebilir. İl veya ilçe özel eğitim hizmetleri kuruluna yapılacak itirazlar, itirazın kurula ulaştığı günden itibaren en geç otuz iş günü içerisinde sonuçlandırılır. Sonuç veliye, okula ve RAM'a yazılı olarak bildirilir. 

 

16. OKULLARDAN GÖNDERİLEN FORMLAR YAZ TATİLİ DÖNEMİNDE İSTENİR Mİ?

Eğitsel değerlendirme amacıyla ilk kez RAM'a müracaat eden ve zorunlu eğitim çağında olan öğrenciler için, okullar tarafından doldurulan "Eğitsel Değerlendirme İsteği Formu" okulların tatil olduğu dönem içerisinde istenmeyecektir. Daha önce tanılaması yapılmış zorunlu eğitim çağında olan ve yeniden incelemeleri yaz tatili dönemine gelen öğrencilerin "Bireysel Gelişim Raporları" nın okullar yaz tatiline girmeden kayıtlı oldukları okul tarafından RAM'a gönderilmesi gerekmektedir.

 

17. AÇIKÖĞRETİM KAYDI İLE RAM'A BAŞVURU YAPAN BİREYLER İÇİN RESMÎ TEDBİR VE DESTEK EĞİTİM RAPORU DÜZENLENEBİLİR Mİ?

Açıköğretim okuluna kayıtlı özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin okul kayıtlarını belgelendirmeleri halinde eğitsel değerlendirme ve tanılama yapılmasında herhangi bir sakınca bulunmamaktadır. Bireyin ihtiyaçları doğrultusunda destek eğitim önerilip önerilemeyeceğine Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu karar verecektir.

 

18. EĞİTİM PLANINDA YER ALACAK MODÜL VE KAZANIMLARI BELİRLEMEDE NELER BAZ ALINMALIDIR?

Eğitim planında yer alacak modül ve kazanımlar; öğrencinin okul müfredatı, yeterlilikleri, öncelikli ihtiyaçları, önerilen destek eğitimin süresi ve bir önceki eğitim planı bir arada değerlendirilerek belirlenir.

 

19. RESMİ TEDBİR KARARI SÜRECİ NASIL GERÇEKLEŞİR?

Özel eğitim değerlendirme kurulu, eğitsel değerlendirme ve tanılama sonucunu dikkate alarak birey için en az sınırlandırılmış eğitim ortamı ve özel eğitim hizmetine ilişkin öneride bulunur. Özel eğitim hizmetleri kurulu tarafından Özel Eğitim Değerlendirme Kurulu Raporu incelenerek en geç on iş günü içinde karara bağlanır ve bu karar, bireyin velisine, ilgili okula ve RAM'a yazılı olarak bildirilir.

 

Salih TUFAN

Özel Eğitim Hizmetleri Bölüm Başkanı